Төп меню / 2024, т.9, №2 / Баһаветдинова Х.З.

Урмай авылы мәхәлләләре тарихыннан (XVIII йөз уртасы – XX йөз башы)

Баһаветдинова Х.З.

224-232 б.


doi.org: 10.22378/he.2024-9-2.224-232


Кыскача аңлатма. Мәкаләдә Россия төбәкләрендә яшәүче татарлар тарихының бер аспектын үз эченә алган Урмай авылы мәхәлләләре тарихына анализ ясала. Революциягә кадәр Казан губернасы составына кергән Урмай авылы хәзер Чувашстан Республикасы Комсомол районына карый. Архив чыганаклары нигезендә авылда мөселман җәмгыяте (мәхәллә) барлыкка килү, яңа мәчет төзү тарихы, указлы муллалар сайлау тәртибе күрсәтелә. Авылда мөселманнар белән яңа чукындырылган керәшеннәр бергә яшәгәннәр. Урмай авылы мәхәлләләрендә ике буын муллалар хезмәт иткәнлеге ачыкланды. Алар арасында низаглар да чыгып торган. Бүгенге көндә беренче мәхәлләне 65 ел җитәкләгән имам Фәхретдин Сәйфетдин улы Солтановның оныкчыклары аның эшен дәвам итәләр.


Төп төшенчəлəр: татар халкы тарихы, төбәк тарихы, мәгърифәт, мәхәллә, имам, Урмай, Чуел өязе

Цитаталаштыру: Баһаветдинова Х.З. Урмай авылы мәхәлләләре тарихыннан (XVIII йөз уртасы – XX йөз башы). Историческая этнология. 2024. Т. 9. № 2. С. 224–232. https://doi.org/10.22378/he.2024-9-2.224-232


ЧЫГАНАКЛАР ҺӘМ МАТЕРИАЛЛАР

Законнар тулы җыелмасы (ЗТҖ)–1. XVI т. №12126.
ЗТҖ–1. XIX т. №13996.
ЗТҖ–1. XXI т. №15653.
ЗТҖ–1. XXII т. №16710, №16711.
ЗТҖ–3. VI т. 1 б. №4102.
Россия дәүләт борынгы актлар архивы (РДБАА). 248 ф. 126 тасв. 803 эш.
РДБАА. 350 ф., 1 тасв. 158 эш.
Татарстан Республикасы Дəүлəт архивы (ТР ДА). 2 ф. 1 тасв. 1510 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 8 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 710 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 1256 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 5568 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 6309 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 6465 эш.
ТР ДА. 2 ф. 2 тасв. 6627 эш.
ТР ДА. 2 ф. 14 тасв. 616 эш.
 

ФӘННИ ӘДӘБИЯТ

Заһидуллин И.К. Мөфтиләр һәм казыйлар. Казан: Татар. кит. нәшр., 2021.
Ислаев Ф., Галлямов Р. Татарские мечети Казанского уезда середины XVIII в. // Гасырлар авазы – Эхо веков. 2005. №2. С.303–311.
 

Автор турында белешмə: Баһаветдинова Халидə Зиннəт кызы, Идел буе һəм Урал алды тарихы бүлеге фəнни хезмəткəре, Татарстан Республикасы Фəннəр академиясенең Ш. Мəрҗани исемендəге Тарих институты (420111, Батурин ур., 7, Казан, Россия Федерациясе); https://orcid.org/0009-0009-1809-8556: e-mail: halida12_61@mail.ru


Редакциягә керде 20.01.2024 Рецензияләгәннән соң эшләнде 15.02.2024   Басылуга кабул ителде 15.04.2024

Онлайн басылды 23.07.2024